EKRAN KARTI
(Graphic Card, Video Card)

Ekranda gösterilecek resimleri oluşturmakla sorumludur. İşlemciden aldığı verileri(ikili), resme
dönüştürerek ekrana yollar. Ekran kartı aslında CPU ile ekran arasında çevrim işi yapar. Ekran
kartları küçük bir bilgisayar gibi kendine has işlemci ve hafıza birimine sahiptir. Günümüzde
SVGA ve daha gelişmişi XGA ekran kartı standartları kullanılır. Aralarında çözünürlük ve
desteklenen renk miktarında farklılıklar vardır. Yaygın ekran kartı üreticilerinden Asus, Giga-
Byte, Biostar, Leadtek, Sparkle ve Sapphire sayılabilir.

Şekil 33. Ekran kartı ve önemli bileşenleri
Özellikle 3 boyutlu görüntülerde, resimler her bir noktası xyz
düzleminde bir değere sahip olan çizgilerden oluşan modele sahiptir.
Çizgilerin oluşturduğu bu model nesnenin, yüzeyi birleştirilerek 3 boyutlu
görünür ve gerçeğe yakın resimler elde edilir. Hatta bu nesneye doku
giydirme, renklendirme, gölgelendirme ve ışıklandırma işlemleri
uygulanabilir. Tüm bunlar matematiksel anlamda, ondalıklı sayı işlemlerinin
çokça kullanıldığı karmaşık fonksiyon çözümleri ile elde edilir. Özellikle üç
boyutlu oyunlarda, bu tür sahnelerden saniyede birçok kez(fps) oluşturulma
ihtiyacı vardır. Bu yükü işlemciden almak için gelişmiş CPU ve hafıza desteği
olan ekran kartı seçimi yapılmalıdır.
Ekran Kartı Parametreleri
İşlemci(GPU=Graphic Processing Unit): Ekran kartında işlenen komutları icra eden grafik
işlemcidir. Amaç işlemcinin(CPU) yükünü hafifletmektir. 3D fonksiyonlarında sıkça kullanılan
ondalıklı sayı işlemleri için optimize edilmişlerdir. CPU için belirlenen kriterlerin çoğu bunun
içinde geçerlidir. Yaygın GPU üreticilerinden NVIDIA ve ATI sayılabilir.
Hafıza: GPU’ nun, daha büyük ve karmaşık işlemler gerektiren verileri hızlı bir şekilde
işleyebilmeleri için büyük hafıza miktarına sahip olmaları gereklidir. Aşağıda ekran kartlarında
bulunan hafıza tipleri ve band genişlikleri verilmiştir.
Tip Saat Hızı (MHz) Band Genişliği (GB/s)
DDR 166 – 950 1.2 – 30,4
DDR2 533 – 1000 8.5 – 16
GDDR3 700 – 1800 5.6 – 54,4
GDDR4 1600 – 2400 64 – 156,6
Günümüzde bazı ekran kartları, hem kendi üzerindeki hem de anakart üzerindeki hafızayı
beraberce PCI Expressin sağladığı yüksek band genişliği sayesinde kullanabilmektedir. Bu
konuda her iki işlemci firmasının kendine has teknolojileri; ATI’ nin HyperMemory ve
NVIDIA’nın Turbo Cache dir.
RAMDAC: Analog monitörler için çıkış üreten üç adet DAC ve bir SRam den meydana gelen
yapıdır. SRam renk paletini oluşturan üç ana renk(kırmızı, yeşil ve mavi) değerlerini depolamak
ve DAC ise her bir renk kanalı için monitöre uygun analog voltaj değerini oluşturmada
kullanılır. RAMDAC ‘ın hızlı olması performansı artırır.
Çıkışlar: Bilgisayardaki görüntüyü aktarmak istediğimiz ortama uygun kart çıkışlarının olması
gerekmektedir. Günümüzde aşağıdaki çıkışlar vardır.
Çıkış Açıklama
SVGA
CRT monitörler için kullanılır. Bazı LCD ve plazma monitörlerde
desteklemektedir. Fakat elektiksel gürültü ve resim bozma gibi dezavantajları
vardır.
DVI
SVGA nın yerini almaktadır. Dijital cihazlar(LCD, Plazma ve projeksiyon) için
üretilmiştir. Ama hem dijital hemde analog olarak çalışabilmektedir. SVGA’ nın
eksikleri burada görülmez. Üç farklı tipi vardır.
DVI-D: Sadece dijital
DVI-A: Sadece analog
DVI-I: Hem analog hem de dijital
S-VIDEO
TV, DVD oynatıcı, oyun konsolu gibi ürünlerde kullanılır. Bilgisayardaki
görüntüyü TV ye aktarmak için kullanılır.

Şekil 34. Sırayla soldan sağa doğru, S-Video, DVI ve SVGA/XGA